Thị xã Cao Bằng diễu hành đón nhận danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân năm 2000

Ngày 28/3/2025 là dấu mốc 90 năm ngày truyền thống của lực lượng Dân quân tự vệ Việt Nam (28/3/1935 - 28/3/2025). Đây là dịp để chúng ta cùng nhìn lại chặng đường lịch sử vẻ vang, tôn vinh những đóng góp to lớn của lực lượng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc. Trong thời gian qua, lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) thành phố Cao Bằng luôn phát huy tinh thần đoàn kết, chủ động, sáng tạo, khắc phục khó khăn, khẳng định vai trò nòng cốt, xung kích trong lao động sản xuất, tham gia xây dựng nông thôn mới, củng cố nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân.

Cao Bằng rất vinh dự và tự hào được đón Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc từ nước ngoài về  Pác Bó, Trường Hà, Hà Quảng để xây dựng căn cứ địa cách mạng, lãnh đạo toàn dân tiến hành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Tháng 5/1941, tại Pác Bó, Hội nghị Trung ương Tám được triệu tập, do Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc chủ trì. Hội nghị đã đề cập nhiều vấn đề trọng đại cho cách mạng Việt Nam, trong đó nhiệm vụ “Thành lập Mặt trận Việt Minh” được đặt lên hàng đầu. Theo tinh thần chỉ thị của Người; “Ở đâu có Việt Minh ở đó có tự vệ”.

 Cùng với việc xây dựng thí điểm phong trào Việt Minh ở các châu: Hà Quảng, Hòa An và Nguyên Bình, Người giao cho các đồng chí: Lê Quảng Ba, Lê Thiết Hùng, Hoàng Sâm mở lớp huấn luyện quân sự tập trung tại Pác Bó. Những tài liệu huấn luyện được Người còn trực tiếp biên soạn như; “Mười chính sách của Việt Minh”, Chiến thuật du kích”, “Kinh nghiệm du kích Nga”, “Cách đánh du kích”, “Điều tra nắm tình hình địch” … Những giáo trình quân sự đầu tiên này đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng. Đến Tháng 10/1941, Người quyết định thành lập Đội du kích Pác Bó gồm 12 đội viên, do đồng chí Lê Quảng Ba làm Đội trưởng, đồng chí Hoàng Sâm làm Đội phó và đồng chí Lê Thiết Hùng làm Chính trị viên. Đội được giao nhiệm vụ bảo vệ cơ quan đầu não của Đảng, bảo vệ cán bộ, làm giao thông liên lạc đặc biệt và làm nòng cốt để xây dựng lực lượng tự vệ thường, tự vệ chiến đấu ở các địa phương.

Thành phố Cao Bằng là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá xã hội của tỉnh Cao Bằng, có vị trí chiến lược hết sức quan trọng trong công cuộc dựng nước và giữ nước. Là nơi có nhiều dân tộc cùng sinh sống, trong đó dân tộc thiểu số chiếm trên 95%, trải qua thăng trầm của lịch sử, nhân dân các dân tộc thành phố Cao Bằng đã phát huy vai trò, vị trí là trung tâm của tỉnh Cao Bằng đóng góp xứng đáng vào những trang sử vẻ vang, hào hùng của dân tộc Việt Nam và tỉnh Cao Bằng. Là mảnh đất giàu truyền thống yêu nước và cách mạng, trong suốt chiều dài lịch sử, nhân dân các dân tộc thành phố Cao Bằng đã đoàn kết chặt chẽ, chiến đấu chống giặc ngoại xâm và chế độ phong kiến áp bức bóc lột.

Ngày 20/4/1947, Thị đội bộ dân quân thị xã được thành lập thay thế Ban Dân quân tự vệ thị xã. Trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành lực lượng vũ trang thành phố đã kế thừa và phát huy truyền thống anh hùng bất khuất chống ngoại xâm của dân tộc, nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, sẵn sàng hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, lập nên những chiến công vang dội, viết nên những trang sử hào hùng, góp phần làm rạng danh quê hương, đất nước.

Thời kỳ trước Cách mạng tháng Tám, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Tỉnh ủy và Ban Việt Minh tỉnh. Tháng 7/1945 Ban Việt Minh thị xã Cao Bằng được thành lập. Các đội tự vệ Việt Minh được thành lập bao gồm tự vệ thường và tự  vệ chiến đấu, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của chi bộ Đảng và ban Việt Minh ở thị xã. Sự ra đời của các đội tự vệ Việt Minh là sự phát triển của lực lượng vũ trang thị xã trong những ngày đầu Tổng khởi nghĩa tháng 8; ra đời và trưởng thành tuy còn non trẻ nhưng hoạt động hết sức sôi nổi đã xung kích đi đầu, làm nòng cốt cho các tầng lớp nhân dân trong phong trào đấu tranh cách mạng, kịp thời chớp lấy thời cơ vùng lên khởi nghĩa giành chính quyền, góp phần quyết định vào thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Trong kháng chiến chống Pháp, quân và dân thị xã đã lập được những chiến công xuất sắc: hai lần bắn rơi máy bay chỉ huy không quân Pháp, liên tục tiến công địch trong những năm 1947 - 1954 góp phần to lớn đưa chiến dịch Biên Giới giành thắng lợi. Dưới sự lãnh đạo của Thị ủy, Ủy ban kháng chiến hành chính thị xã, quân và dân đã hăng say sản xuất, chiến đấu và phục vụ chiến đấu với khẩu hiệu “Biến đêm thành ngày”, “địch phá, ta sửa, thông đường, thông xe”, vận chuyển vũ khí, lương thực phục vụ tiền tuyến, góp phần làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ chấn động địa cầu.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, lực lượng vũ trang Thành phố cùng quân và dân miền Bắc chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam. Đầu năm 1966 cơ quan Thị đội (nay là Ban CHQS Thành phố) đã tham mưu cho thị ủy và Uỷ ban hành chính Thị xã (nay là UBND Thành phố Cao Bằng) phát động phong trào toàn dân tham gia đánh Mỹ. Chỉ trong vòng một ngày phát động, cả thị xã đã có 1.461 người đăng ký tham gia đánh Mỹ, trong đó có 879 phụ nữ, 224 thiếu niên, 313 nông dân, 45 cụ phụ lão, nhiều đơn vị đăng ký 100%, nhiều gia đình cả nhà đăng ký tham gia.

Kết thúc 2 cuộc kháng chiến, nhân dân và lực lượng vũ trang thành phố Cao Bằng đã vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”; 16 tập thể, 01 cá nhân được phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”; 16 bà mẹ được phong tặng danh hiệu “Mẹ Việt Nam Anh hùng”; có trên 402 gia đình với 521 liệt sĩ, 320 đồng chí là thương binh cùng hàng chục vạn tập thể và cá nhân đã được khen thưởng Huân, Huy chương các loại.

Bước vào thời kỳ cùng với cả nước thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, lực lượng dân quân tự vệ được xây dựng và củng cố; luôn nêu cao tinh thần cách mạng, vượt lên mọi khó khăn, thử thách, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng liên quan làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động, đồng thời tích cực tham gia thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, góp phần bảo vệ, xây dựng và phát triển.

Có thể khẳng định, những công lao to lớn và thành tích của Dân quân tự vệ đã góp phần làm nên những chiến công oanh liệt, những thành tích xuất sắc của lực lượng vũ trang Thành phố trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đã viết nên những trang sử hào hùng, góp phần tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của quân đội nhân dân Việt Nam “Trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”, truyền thống cách mạng của quê hương thành phố Cao Bằng, xứng đáng với danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân mà Đảng, Nhà nước đã trao tặng.

  Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, lực lượng DQTV nói riêng và LLVT thành phố nói chung luôn xác định cần tập trung xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, toàn diện, trong đó lấy chất lượng chính trị làm trọng tâm. Đẩy mạnh công tác phát triển Đảng trong DQTV, nâng cao tỷ lệ cán bộ, đảng viên, bảo đảm đủ các thành phần binh chủng theo quy định. Đồng thời, tiếp tục kiện toàn tổ chức, bảo đảm lực lượng có số lượng hợp lý và chất lượng ngày càng cao.

Lực lượng DQTV thành phố có mặt trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội

Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Nắm vững nguyên tắc xây dựng Quân đội về chính trị, nâng cao chất lượng chính trị, lấy chất lượng chính trị làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Coi trọng xây dựng Quân đội vững mạnh toàn diện, cả tổ chức biên chế và trang bị, trình độ chính quy và trình độ tác chiến, cả lực lượng thường trực và lực lượng dự bị; có cơ cấu và quy mô hợp lý, theo hướng tinh, gọn, mạnh, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong thời bình, sẵn sàng đánh thắng trong mọi tình huống. Chủ động dự báo, nhạy bén nắm bắt tình hình; bình tĩnh, khôn khéo, tỉnh táo, sáng suốt trong xử lý các tình huống cụ thể; không để bị kích động, mắc mưu, khiêu khích, bị động, bất ngờ trong mọi tình thế.

Công tác huấn luyện, diễn tập, sẵn sàng ứng phó với các tình huống thực tế cũng cần được đặc biệt coi trọng. Nội dung huấn luyện phải sát với yêu cầu nhiệm vụ của từng địa phương, gắn với thực hiện tốt các nhiệm vụ phòng chống thiên tai, khắc phục hậu quả bão lũ, dịch bệnh, tìm kiếm cứu nạn, phòng chống cháy rừng, bảo vệ môi trường và thực hiện các nhiệm vụ phòng thủ dân sự khác.

Trong khi đặt trọng tâm vào nhiệm vụ huấn luyện, nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi, Quân đội phải là lực lượng xung kích trong công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa môi trường, cứu hộ, cứu nạn..., coi đó là nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình. Tăng cường đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện thiết chế dân chủ và kỷ luật trong Quân đội. Giữ vững nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Quân đội; tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của hệ thống tổ chức đảng trong Quân đội; đặc biệt là phải gắn bó máu thịt với nhân dân, bởi đó là cội nguồn sức mạnh làm nên chiến thắng của quân đội và dân tộc ta.

Đồng thời cần bảo đảm tốt chế độ, chính sách cho lực lượng DQTV. Việc thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách theo quy định của Luật DQTV không chỉ góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ DQTV mà còn giúp củng cố lòng tin, động viên lực lượng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.